Trong hoạt động marketing, truyền thông đóng vai trò cầu nối giữa doanh nghiệp và khách hàng. Tuy nhiên, để chiến dịch truyền thông đạt hiệu quả, marketer cần lựa chọn đúng mô hình truyền thông. Mỗi mô hình có ưu điểm và hạn chế riêng, phù hợp với từng mục tiêu cụ thể. Để hiểu đầy đủ hơn về khái niệm, bạn có thể tham khảo bài viết gốc tại HUMA: Các mô hình truyền thông phổ biến và cách áp dụng hiệu quả
1. Mô hình truyền thông là gì?
Mô hình truyền thông (Communication Model) là khung lý thuyết mô tả cách thông điệp được tạo ra, truyền tải, tiếp nhận và phản hồi. Hiểu mô hình giúp doanh nghiệp tối ưu cách thức truyền đạt, hạn chế sai lệch và đảm bảo thông điệp chạm đúng khách hàng mục tiêu.
2. Một số mô hình truyền thông phổ biến
1. Mô hình Shannon – Weaver
Được coi là nền tảng của ngành truyền thông hiện đại. Mô hình này bao gồm:
-
Người gửi (Sender): tạo ra thông điệp
-
Kênh truyền (Channel): nơi thông điệp được truyền tải
-
Người nhận (Receiver): tiếp nhận thông tin
-
Nhiễu (Noise): yếu tố gây sai lệch thông điệp
Ứng dụng: Doanh nghiệp cần đảm bảo kênh truyền đủ mạnh để giảm thiểu nhiễu và giữ thông điệp rõ ràng.
2. Mô hình Lasswell
Mô hình Lasswell trả lời 5 câu hỏi:
-
Ai? (Who)
-
Nói gì? (Says What)
-
Qua kênh nào? (In Which Channel)
-
Đến ai? (To Whom)
-
Với hiệu quả gì? (With What Effect)
Ứng dụng: Thích hợp cho việc xây dựng chiến lược marketing tổng thể.
3. Mô hình Osgood – Schramm
Khác với các mô hình tuyến tính, Osgood – Schramm nhấn mạnh tính tương tác hai chiều. Người gửi có thể trở thành người nhận và ngược lại.
Ứng dụng: Đặc biệt phù hợp với truyền thông trên mạng xã hội, nơi khách hàng phản hồi và tương tác trực tiếp.
4. Mô hình Berlo (SMCR)
Bao gồm 4 yếu tố:
-
Source (Nguồn phát)
-
Message (Thông điệp)
-
Channel (Kênh truyền)
-
Receiver (Người nhận)
Ứng dụng: Tập trung vào chất lượng thông điệp và cách lựa chọn kênh truyền phù hợp.
5. Mô hình Westley – MacLean
Mô hình này mở rộng hơn khi có thêm yếu tố phản hồi từ môi trường và người trung gian truyền thông.
Ứng dụng: Hữu ích cho doanh nghiệp khi làm truyền thông qua báo chí hoặc KOL/Influencer.
3. Tại sao doanh nghiệp cần hiểu các mô hình truyền thông?
-
Thiết kế thông điệp hiệu quả: Tránh rủi ro truyền tải sai lệch.
-
Lựa chọn kênh phù hợp: Tùy mục tiêu mà chọn social media, email, quảng cáo TV…
-
Đo lường và tối ưu: Biết mình cần đánh giá ở bước nào trong quá trình truyền thông.
-
Tăng sự kết nối với khách hàng: Đảm bảo thông tin hai chiều, giúp doanh nghiệp và khách hàng hiểu nhau hơn.
4. Kết luận
Mỗi mô hình truyền thông đều mang đến cách tiếp cận khác nhau. Doanh nghiệp cần cân nhắc mục tiêu, kênh và đối tượng để áp dụng linh hoạt. Để tham khảo thêm nhiều kiến thức hữu ích về marketing và kinh doanh, bạn có thể ghé thăm HUMA – đơn vị tư vấn chiến lược marketing toàn diện cho doanh nghiệp Việt.
