Trong bối cảnh thị trường ngày càng khốc liệt, một chiến lược cạnh tranh hiệu quả có thể quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Nếu bạn chưa thực sự hiểu rõ về khái niệm này, có thể tham khảo trước bài viết gốc Chiến lược cạnh tranh là gì? Các chiến lược cạnh tranh phổ biến để nắm nền tảng cơ bản.
Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp – đặc biệt là các công ty nhỏ và vừa – thường mắc phải những sai lầm nghiêm trọng khi xây dựng chiến lược cạnh tranh. Những sai lầm này không chỉ khiến doanh nghiệp lãng phí nguồn lực mà còn làm giảm lợi thế trên thị trường.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích 5 sai lầm phổ biến nhất và cách để tránh chúng.
1. Sao chép đối thủ mà không có sự khác biệt
Nhiều doanh nghiệp khi nhìn thấy đối thủ thành công thường có xu hướng làm theo. Ví dụ: nếu một thương hiệu cà phê tung ra sản phẩm cold brew và được thị trường đón nhận, các thương hiệu khác nhanh chóng bắt chước.
Vấn đề là việc sao chép mù quáng sẽ không tạo ra giá trị bền vững. Khách hàng không có lý do gì để chọn bạn thay vì đối thủ nếu cả hai đều giống nhau.
Cách khắc phục:
-
Thay vì sao chép, hãy phân tích đối thủ để tìm ra điểm mạnh – yếu của họ.
-
Xây dựng USP (Unique Selling Proposition) riêng, ví dụ: giá trị cộng thêm, trải nghiệm khách hàng tốt hơn, hoặc dịch vụ hậu mãi vượt trội.
-
Đặt câu hỏi: “Khách hàng sẽ nhớ đến thương hiệu mình nhờ điều gì?”
2. Thiếu nghiên cứu thị trường và khách hàng
Một trong những nguyên nhân khiến chiến lược cạnh tranh thất bại là không hiểu thị trường. Doanh nghiệp thường bỏ qua nghiên cứu hành vi khách hàng, nhu cầu thực tế và xu hướng tiêu dùng.
Ví dụ: một công ty phần mềm B2B đưa ra giải pháp quản lý doanh nghiệp phức tạp, nhưng lại nhắm tới các SME – những khách hàng thực sự cần sản phẩm đơn giản và tiết kiệm chi phí.
Hậu quả là: sản phẩm không bán được, chiến lược marketing sai hướng.
Cách khắc phục:
-
Thường xuyên khảo sát khách hàng qua phỏng vấn, bảng hỏi, dữ liệu hành vi online.
-
Sử dụng công cụ nghiên cứu từ khóa để hiểu nhu cầu tìm kiếm thực tế.
-
Phân khúc khách hàng rõ ràng trước khi lên chiến lược cạnh tranh.
3. Đặt mục tiêu cạnh tranh không rõ ràng
Nhiều doanh nghiệp thường nói chung chung rằng: “Chúng tôi muốn trở thành số 1 thị trường” hoặc “Chúng tôi sẽ đánh bại đối thủ X”.
Vấn đề là những mục tiêu này thiếu tính cụ thể và đo lường được. Nếu không biết rõ mình muốn đạt điều gì, bạn sẽ rất dễ rơi vào tình trạng chạy theo đối thủ mà không có định hướng dài hạn.
Cách khắc phục:
-
Áp dụng mô hình SMART (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound).
-
Ví dụ: thay vì “tăng doanh số”, hãy đặt mục tiêu “tăng 20% doanh số từ kênh online trong 12 tháng”.
-
Đảm bảo mục tiêu cạnh tranh gắn liền với lợi thế cốt lõi của doanh nghiệp.
4. Bỏ qua yếu tố nguồn lực nội tại
Một chiến lược cạnh tranh tốt không chỉ dựa vào thị trường và đối thủ, mà còn phải xét đến nguồn lực nội tại: nhân sự, tài chính, công nghệ, hệ thống quản lý.
Nhiều doanh nghiệp đặt ra chiến lược quá tham vọng mà không đủ nguồn lực để thực hiện. Ví dụ: muốn triển khai một hệ thống bán hàng đa kênh phức tạp, nhưng đội ngũ nhân sự chưa có kinh nghiệm và ngân sách cũng không đủ.
Kết quả là chiến lược nhanh chóng “chết yểu” giữa chừng.
Cách khắc phục:
-
Thực hiện phân tích SWOT để hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu.
-
Lựa chọn chiến lược phù hợp với khả năng thực tế.
-
Đầu tư xây dựng năng lực nội bộ trước khi mở rộng ra ngoài.
5. Không cập nhật và điều chỉnh theo biến động thị trường
Thị trường luôn thay đổi: công nghệ mới, hành vi tiêu dùng biến chuyển, xu hướng toàn cầu ảnh hưởng trực tiếp đến ngành hàng.
Sai lầm của nhiều doanh nghiệp là bảo thủ – vẫn áp dụng chiến lược cũ ngay cả khi thị trường đã thay đổi. Ví dụ: nhiều thương hiệu bán lẻ chậm chuyển sang thương mại điện tử và đã mất thị phần lớn vào tay các đối thủ nhanh nhạy hơn.
Cách khắc phục:
-
Liên tục cập nhật thông tin thị trường, đối thủ, khách hàng.
-
Thiết lập hệ thống đo lường KPI để phát hiện sớm khi chiến lược không còn hiệu quả.
-
Luôn chuẩn bị các “phương án B” để linh hoạt điều chỉnh.
6. Tổng kết
Chiến lược cạnh tranh không phải là một bản kế hoạch bất biến, mà là một quá trình liên tục: nghiên cứu – thử nghiệm – điều chỉnh.
Doanh nghiệp thành công không phải vì tránh được hoàn toàn sai lầm, mà vì họ biết nhận diện và sửa sai kịp thời.
Nếu bạn muốn xây dựng chiến lược cạnh tranh bền vững, hãy bắt đầu từ những nguyên tắc cơ bản:
-
Hiểu rõ khách hàng.
-
Phân tích kỹ đối thủ.
-
Đặt mục tiêu cụ thể và khả thi.
-
Dựa vào nguồn lực nội tại.
-
Luôn sẵn sàng thay đổi theo thị trường.
Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm một đối tác đồng hành trong việc hoạch định và triển khai chiến lược marketing – hãy tham khảo ngay tại HUMA. Với kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu, HUMA có thể giúp bạn thiết kế chiến lược cạnh tranh phù hợp, linh hoạt và hiệu quả hơn.
